Klippingin

Klipping lauftrjáa 

Allar trjáklippingar valda sárum en rétt klipping dregur úr líkum á skaða af völdum sársins. Því er mikilvægt að rétt sé staðið að klippingunni svo að skaði hljótist ekki af.

Þegar greinar eru klipptar eða sagaðar er mikilvægt að skurðurinn sé hreinn og jafn til að minnka líkur á sýkingum. Því er best að nota rétt verkfæri, s.s. beittar klippur og bitgóðar sagir við verkið.

Best er að byrja klippinguna á að fjarlægja allar dauðar, skemmdar og sjúkar greinar. Einnig er gott að fjarlægja þær greinar sem hafa óeðlilegan vöxt, t.d. þær sem liggja þétt svo að börkur hefur nuddast saman og skemmst (krosslægjur) og greinar sem vaxa í samkeppni við stofn eða topp (stofn- og topplægjur).

Í flestum tilfellum er æskilegt að „stofna upp” tréð, þ.e. að fjarlægja neðstu hliðargreinar upp í óskaða bolhæð.

Sé króna trésins ójöfn þarf að meta hvort hægt sé að jafna hana, t.d. með því að fjarlægja greinar þeim megin sem krónan er breiðari.

Hliðargreinar er best að klippa eða saga við greinakraga þannig að kraginn særist ekki en þó það nálægt kraganum að ekki verði skilinn eftir stubbur. Í flestum tilfellum er mjög auðvelt að sjá hvar á að klippa eða saga hliðargrein. Flestar greinar hafa sýnilegan greinarkraga sem umlykur greinina neðarlega við stofn. Í einstaka tilfellum hefur greinakragi ekki myndast eða er ekki sýnilegur. Í þeim tilfellum er hægt að klippa greinina nokkrum cm frá stofni og skilja eftir stubb. Tréð bregst við og greinakraginn verður sýnilegur næsta sumar og þá er stubburinn fjarlægður.

1. Greinakragi vel sýnilegur við trjástofn	2. Hreinn og jafn skurður við greinakraga

 
Stærri hliðargreinar eru fjarlægðar í þremur áföngum. Fyrst er sagað undir greinina í nokkurra cm fjarlægð frá stofni, svo kallaðan undirskurð u.þ.b. 1/3 í gegnum greinina. Næst er sagað ofan í greinina nokkrum cm utar en undirskurðurinn og er sagað þar til greinin brotnar af. Undirskurðurinn kemur í veg fyrir að börkur rifni og valdi skemmdum á stofni þegar greinin fellur. Að lokum er stubburinn fjarlægður við greinakragann.

Rótarskot eru nokkuð algeng hjá ýmsum tegundum s.s. ilmreyni, öspum og hegg. Rótarskotin eru sumum trjám eðlileg en geta verið vísir á einhverskonar vandamál hjá trénu, s.s. næringarskort eða sjúkdóma. Of aðgangshörð krónuklipping getur komið fram í rótarskotum vegna ójafnvægis á milli krónu og rótar. Best er að fjarlægja rótarskot með greinaklippum og þá er klippt neðst við yfirborð.
Lítil grein myndar lítinn sáraflöt. Því er mikilvægt að fjarlægja strax greinar sem fyrirséð er að muni valda vandræðum í framtíðinni svo að sáraflötur sé lítill.

Aldrei skal bera málningu, lakk eða fúavörn í sáraflöt. Hætta er á að raki myndist innan við málningu sem valdið getur fúa í trénu. Á stærri sár má bera til þess gerð smyrsli sem minnka líkur á sveppasýkingum.

Samkvæmt ofangreindri lýsingu er æskilegt að framkvæma klippinguna í þessari röð:

• Meta þörf og umfang klippingar.
• Tryggja að öll nauðsynleg verkfæri séu til staðar.
• Fjarlægja fyrst allar dauðar, sjúkar og skemmdar greinar.
• Fjarlægja óeðlilegan greinavöxt, s.s. stofn- og krosslægjur og rótarskot.
• Fjarlægja greinar sem fyrirséð er að muni síðar valda vandræðum.
• Meta jafnvægi krónunnar og þörf á lagfæringu.

Til baka í leiðbeiningar um klippingu lauftrjáa