Gálgahraun og Skerjafjörður
Friðlýsing
Gunnar Einarsson, bæjarstjóri Garðabæjar og Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra staðfestu friðlýsingu Gálgahrauns og Skerjafjarðar, innan lögsögu Garðabæjar, með undirritun skjala þess efnis 6. október 2009.
Undirritunin var gerð við athöfn sem haldin var við jaðar Gálgahrauns hjá Hraunsviki við Arnarnesvog. Einnig var skrifað umdir samninga um umsjón og rekstur hinna friðlýstu svæða.
Skerjafjörður
Skerjafjörður er friðlýstur sem búsvæði og nær friðlýsing til fjöru og grunnsævis alls 427 hektara á sjó og landi. Nær sú friðlýsing einnig til fjöru og grunnsævis undan Garðaholti. Skerjafjörður er mikilvægur viðkomustaður farfugla og hefur alþjóðlegt verndargildi vegna fuglategunda eins og rauðbrystings og margæsar. Markmiðið með friðlýsingunni er að vernda lífríki og að vernda útivistar- og fræðslugildi svæðisins.
Gálgahraun
Gálgahraun er friðlýst sem friðland alls 108 hektarar. Umrætt svæði er nyrsti hluti svokallaðra Búrfellshrauna sem runnu frá eldstöðinni Búrfelli fyrir rúmum 7000 árum. Verndargildi Gálgahrauns liggur ekki síst í því hversu ósnortið það er sem þýðir að hraunið er að mestu eins og það var þegar það rann. Forsendur friðlýsingarinnar eru jarðmyndanir, gróðurfar, fuglalíf og menningarminjar en í hrauninu eru t.a.m. hin forna Fógetagata og Gálgaklettur sem er forn aftökustaður sem hraunið dregur nafn sitt af.
Áfangi að stærra markmiði
Bæjarstjórn Garðabæjar samþykkti í maí 2006 tillögur um friðlýsingu Búrfellshrauns frá gígs til strandar og hefur verið unnið að framfylgd þeirrar samþykktar frá þeim tíma. Friðlýsingin sem undirrituð verður nú er mikilvægur áfangi í því ferli.
Fyrsta friðlýsingin í Garðabæ náði til Vífilsstaðavatns og nágrennis sem var friðlýst sem friðland 2. nóvember 2007 og náði sú friðlýsing til 188 hektara lands. Eftir friðlýsinguna í dag hafa því alls verið friðlýstir 723 hektarar innan bæjarlandsins og á grunnsævi en undirbúningur er hafinn að friðlýsingum 600 frekari hektara sem tilheyra Búrfellshraunum.
Auk þessa lét bæjarstjórn leggja hverfisvernd á Grunnuvötn sem útivistarsvæði og grannsvæði Vífilsstaðavatns, alls 222 ha. Þegar upp verður staðið, verða því um 1500 ha sem munu njóta friðlýsingar eða hverfisverndar í Garðabæ, þar af um 1000 ha, yfir sjávarmáli en það nemur um fjórðungi lands í lögsögu Garðabæjar.
Fróðleikur um friðlýst svæði á vef Umhverfisstofnunar.
Uppdrættir sem sýna mörk hinna friðlýstu svæða
Skerjafjörður innan lögsögu Garðabæjar
