Útikennsla við Vífilsstaðavatn
Undanfarin 23 ár hefur umhverfisnefnd Garðabæjar boðið grunnskólum bæjarins upp á útikennslu um lífríki Vífilsstaðavatns. Allt frá byrjun hefur Bjarni Jónsson fiskifræðingur og þróunarvistfræðingur séð um útikennsluna og honum til aðstoðar er starfsfólk garðyrkjudeildar.
Undanfarin 23 ár hefur umhverfisnefnd Garðabæjar boðið grunnskólum bæjarins upp á útikennslu um lífríki Vífilsstaðavatns. Allt frá byrjun hefur Bjarni Jónsson fiskifræðingur og þróunarvistfræðingur séð um útikennsluna og honum til aðstoðar er starfsfólk garðyrkjudeildar.
Á hverju hausti fer 7. bekkur frá Sjálandsskóla, Flataskóla og Hofsstaðaskóla að Vífilsstaðavatni og Vífilsstaðalæk þar sem útikennslan fer fram. Kennslan við vatnið er liður í náttúrufræðikennslu skólanna og þessa vinsælu fræðslu hefur umhverfisnefnd Garðabæjar boðið upp á síðan 1999. Grunnur útikennslunnar er kennslubókin Vífilsstaðavatn – Gersemi Garðabæjar sem umhverfisnefnd gaf út árið 2001.
Smádýralífið kannað í Vífilsstaðavatni og Vífilsstaðalæk
Kennarar og nemendur komu hjólandi í útikennsluna sem í ár fór fram dagana 4.-6. október sl. í mildu haustveðri. Bjarni tók á móti nemendum og fræddi þá um lífríki Vífilsstaðavatns sem er eitt lífríkasta vatn landsins miðað við fjölda dýra á fermetra. Í vatninu lifa smádýr eins og rykmýslirfur, vorflugulirfur, vatnabobbar, efjuflær og blóðsugur. Í Vífilsstaðalæknum finnast svipuð dýr nema þar sjást bitmýslirfur í stað rykmýslirfa. Allir nemendahópar söfnuðu smádýrasýnum af steinum í Vífilsstaðavatni og sumir hópar söfnuðu líka smádýrum af steinum í læknum til samanburðar.
Heimsfræg hornsíli og óvenjuleg blanda álategunda í Vífilsstaðavatni
Í útikennslunni fræddi Bjarni nemendur um sérstæða fiskistofna urriða, bleikju, áls og hornsílis í Vífilsstaðavatni. Hornsílin í vatninu eru stórmerkileg að því leyti að þau vantar kviðgadda, en Vífilsstaðavatn er eitt fárra vatna í heiminum og það eina hér á landi með kviðgaddalaus hornsíli. Þessi eiginleiki sílanna uppgötvaðist í útikennslu haustið 2002 og nú eru sílin heimfræg á sviði þróunar- og erfðafræða.
Bjarni útskýrði lífsferil ála og að 99% allra ála í Vífilsstaðavatni eru kvenkyns, en kyn ála ræðst af seltustigi, fæðuframboði og þéttleika þar sem þeir lifa. Glerálarnir sem ganga upp Vífilsstaðalæk í Vífilsstaðavatn er sérstök blanda af evrópskum ál og kynblendingum af evrópskum og amerískum ál. Þetta er óvenjulegt og eftir því sem best er vitað er Ísland eina landið þar sem kynblendingar þessara tveggja tegunda finnast. Nemendur lærðu líka um flundru eða ósalúru sem er flatfiskur og tiltölulega nýr landnemi á Íslandi. Flundranna varð fyrst vart í Ölfusárósi 1999. Nú finnast þær í sjó og árósum frá sunnanverðum Austfjörðum suður um í Skagafjörð, hefur Bjarni m.a. veitt flundrur í árósi Hraunholtslækjar við Sjálandsskóla. Flundrur hrygna í sjó en nota árósa, ár og læki sem uppeldissvæði, þannig keppa þær við silung og aðrar fiskitegundir um pláss og fæðu. Rannsóknir hérlendis sýna að flundrur éta seiði urriða, bleikju, hornsílis og lax svo vistsamfélög í árósum og straumvötnum geta breyst verulega ef fjöldi flundra vex. 
Í lok útikennslunnar krufði Bjarni fisk og sagði frá aldurs- og kyngreiningu, líffræði og lífeðlisfræði fiska. Nemendur fengu síðan smádýrasýni og silung úr vatninu með sér í skólann til nánari rannsókna undir handleiðslu kennara.